Zakopane inaczej – wyruszamy na nowy szlak

Gubałówka, Krupówki, Morskie Oko – wszyscy je znają. Ale czy Zakopane to tylko to? Jeszcze w czasach Młodej Polski czy 20-lecia międzywojennego ta miejscowość była ośrodkiem bohemy artystycznej, miejscem rozwoju kultury i sztuki, a także literatury. Obecnie jednak na turystycznej mapie Zakopanego widnieją głównie Papugarnia czy Myszogród. Jest tutaj jednak znacznie więcej do zobaczenia. Poniżej przedstawiamy dwie propozycje spędzenia czasu w sercu Podhala: jedna bardziej tradycyjna, druga natomiast… nowoczesna.

Śladem Witkiewicza – odkryj historię stylu zakopiańskiego

Czy wiesz, że styl zakopiański jest pierwszym polskim stylem narodowym? Za jego twórcę uważa się Stanisława Witkiewicza, który odpowiada za przeważającą większość budynków powstałych od końca XIX wieku do 1915 roku. Jego idea tak się przyjęła wśród Polaków, że do teraz styl zakopiański pozostał w tej samej, niezmienionej formie.

Oto lista obiektów, na które warto rzucić okiem:

• Willa Koliba, pełniąca zarazem funkcję Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. S. Witkiewicza.
• Willa Atma, w której znajduje się muzeum Karola Szymanowskiego.
• Stary cmentarz na Pęksowym Brzyzku, gdzie zobaczyć można groby wybitnych Podhalan, a także piękny, mały kościółek.
• Kościół na Krupówkach z jego pięknymi malowidłami (im. Najświętszej Rodziny) – co prawda budynek jest kamienny, lecz freski zostały wykonane w duchu „góralszczyzny” pod przewodnictwem Witkiewicza.
• Willa Oksza – Galeria Sztuki XX wieku, pokazuje nam historię twórczości zakopiańskiej bohemy artystycznej, m.in. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Zofii Stryjeńskiej i wielu innych.
• Dom Pod Jedlami jest jednym z pierwszych powstałych w tym stylu, uznawany za „klasyczny model” tego nurtu architektonicznego.
• Kaplica pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jaszczurówce bardzo często prezentuje rozmaite wystawy artystyczne, na które zazwyczaj wstęp jest wolny.

Zobacz, co Zakopane jeszcze w sobie skrywa

Warto spojrzeć na to miejsce z drugiej strony: jako wystawę prezentującą sztukę, wykonaną zarówno przez lokalnych, związanych z Podhalem, jak i polskich artystów na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Poniższa lista prezentuje miejsca i dzieła okresu 20-lecia międzywojennego, a także czasu powojennego. Co ciekawe, ogromnym zainteresowaniem pod koniec XX wieku cieszył się nurt socmodernistyczny.

• Reserved – dawny Hotel Orbis: na fasadzie podziwiać można piękną mozaikę (Jan Seweryn Sokołowski), w środku natomiast malunki naścienne, mozaiki „Epos zbójecki” oraz… rzeźbę.
• Władysław Hasior: pomnik Ratownikom Górskim (przed dawnym Domem Turysty) oraz nieco dalej (w drodze do Kuźnic) „Prometeusz Rozstrzelany”
• Urząd Miasta Zakopane: abstrakcyjna płaskorzeźba wykonana w latach 70 XX wieku autorstwa Henryka Burzca o ciekawej nazwie „Spętany pegaz”, a zaraz obok wolnostojąca rzeźba „Orbity” (z okazji 500-lecia urodzin Mikołaja Kopernika)
• Obok Urzędu Miasta Zakopane niedawno przeniesione zostało także siedem żelbetowych rzeźb plenerowych (do tego momentu stały w ogrodzie pracowni artystycznej Willi Chochlik)

Czy wiesz, że w Zakopanem jest mnóstwo galerii i pracowni lokalnych artystów?

Wielu miejscowych artystów, a także rodziny tych najbardziej znanych twórców zeszłego stulecia, wpuszczają turystów do pracowni czy własnych galerii dzieł sztuki. Przedstawiamy kilka z nich, które biją rekordy popularności:

• Galeria Władysława Hasiora, wielkiego podhalańskiego indywidualisty – jego prace, surrealistyczne i dystopijne, przyciągają tłumy krytyków z całej Europy.
• Willa Chochlik: letnia pracownia Teodora Axentowicza (dawniej pracownia Henryka Burzca), znana ze swojego słynnego zespołu ogromnych rzeźb stojących w ogrodzie (obecnie zostały przeniesione pod Urząd MIasta).
• Galeria Kenara, patrona miejscowego Liceum Artystycznego, autora wielu rzeźb znajdujących się w przestrzeni miejskiej.
• Dodatkowo warto zobaczyć Dom i Pracownię Pawła Szczerby, Galerie Antoniego Rząsy czy Grzegorza Pecucha, a także zajrzeć do Galerii Autorskiej Arkadiusza Walocha (AWA).